Ocena poziomu substancji w powietrzu w roku 2002 wykonana została po raz pierwszy jako ocena roczna przy zastosowaniu nowych zasad i kryteriów określonych przepisami wprowadzonymi w życie w 2001 i 2002 roku.
     Podstawowymi aktami prawnymi obowiązującymi aktualnie w Polsce w zakresie prowadzenia oceny jakości powietrza są:
-     ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627);
-     rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, poz. 796);
-     rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 87, poz. 798).
     Obowiązek sporządzaniu rocznej oceny jakości powietrza, wynika z art. 89 ustawy - Prawo ochrony środowiska, który zobowiązuje Wojewodę do dokonywania co roku oceny poziomu substancji w powietrzu w danej strefie, a następnie sporządzania klasyfikacji stref, w których poziom:
     1) choćby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji,
     2) choćby jednej substancji mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji,
     3) substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego.
     Klasyfikacji dokonuje się według wartości kryterialnych obowiązujących dla kryterium ochrony zdrowia i kryterium ochrony roślin.

     Zakres prezentowanych zestawień oraz układ przedstawionych wyników oceny poziomów substancji w powietrzu i wyników klasyfikacji stref jest zgodny z zalącznikiem Nr 2 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 26 listopada 2002 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. Nr 204, poz. 1727) i obejmuje (dla woj. świętokrzyskiego) wykazy o nazwie:
-     Lista stref
-     Wykaz stacji, z których wyniki wykorzystano w ocenie
-     Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu dwutlenku siarki
-     Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu tlenków azotu (NO2 i NOx )
-     Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10
-     Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu ołowiu
-     Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu benzenu
-     Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu tlenku węgla
-     Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu ozonu
-     Klasyfikacja obszarów ochrony uzdrowiskowej pod kątem dotrzymywania poziomów dopuszczalnych (benzenu, dwutlenku azotu, dwutlenku siarki i ołowiu)
-     Klasyfikacja obszarów parków narodowych pod kątem dotrzymywania poziomów dopuszczalnych (dwutlenku siarki i tlenków azotu).
     Dodatkowo graficznie na mapach przedstawiono wyniki klasyfikacji ogólnej stref:
Mapa 1. Klasyfikacja ogólna stref łącząca wyniki ocen wszystkich zanieczyszczeń dla kryterium ochrony zdrowia.
Mapa 2. Klasyfikacja ogólna stref łącząca wyniki ocen wszystkich zanieczyszczeń dla kryterium ochrony roślin.
     W ocenie za 2002 rok nie sporządzono zestawień przypadków przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń (zarejestrowanych w oparciu o pomiary), ponieważ w wyniku ostatecznej rocznej klasyfikacji, żadnej ze stref nie nadano klasy odpowiadającej przekroczeniom poziomu substancji ponad wartość dopuszczalną zwiększoną o margines tolerancji lub ponad wartość dopuszczalną, jeżeli dla substancji nie obowiązują marginesy tolerancji. Konsekwencją takiej klasyfikacji, gdzie nie występują strefy, w których poziom choćby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji, jest brak podstaw do opracowania programów ochrony powietrza (art. 91 ustawy Prawo ochrony środowiska) - mających na celu osiągnięcie dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu.
     Zaliczenie strefy do określonej klasy zależy od stężeń zanieczyszczeń występujących na jej obszarze i wiąże się z określonymi wymaganiami co do działań na rzecz poprawy jakości powietrza (w przypadku, gdy nie są spełnione określone kryteria) lub na rzecz utrzymania tej jakości (jeżeli spełnia ona przyjęte standardy). Działania wynikające z klasyfikacji, pomimo że przypisywane są do strefy (wynikają z klasy strefy), dotyczą jednak obszarów i zanieczyszczeń. Zakres działań wynikających z oceny obejmuje:
-     dla klasy strefy o nie przekroczonych poziomach dopuszczalnych stężeń substancji - utrzymanie jakości powietrza na tym samym lub lepszym poziomie, co dotyczy 9 stref w województwie, a są nimi powiaty: buski, kazimierski, konecki, ostrowiecki, pińczowski, sandomierski, skarżyski, starachowicki i włoszczowski,
-     dla klasy strefy o stężeniach substancji pomiędzy poziomem dopuszczalnym,a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji, o ile występuje margines tolerancji - określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych stężeń, dążenie do osiągnięcia stężeń poniżej poziomów dopuszczalnych; dotyczy 5 stref sklasyfikowanych w tej grupie wg kryterium ochrony zdrowia w zakresie stężeń pyłu zawieszonego PM10. Są to strefy: miasto Kielce oraz powiaty: jędrzejowski, kielecki, opatowski i staszowski.
-     dla klasy strefy o przekroczonych poziomach dopuszczalnych i marginesach tolerancji (gdy obowiązują marginesy tolerancji) oraz dla stref o przekroczonych poziomach dopuszczalnych (w przypadku braku marginesów tolerancji) - określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji i opracowanie programu ochrony powietrza POP. Wyniki klasyfikacji, według danych za 2002 r., nie wykazują takich stref w woj. świętokrzyskim.
     Bardziej szczegółowo roczna ocena jakości powietrza przedstawiona będzie w raporcie pn. Stan środowiska w województwie świętokrzyskim w roku 2002" przygotowywanym do upowszechnienia również poprzez internet. Analizując wyniki oceny tam przedstawione dostrzega się, że wprawdzie nie ma stref sklasyfikowanych jako strefy o poziomie substancji ponad wartość dopuszczalną zwiększoną o margines tolerancji, lecz są strefy określane jako strefy potencjalnych przekroczeń wartości dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji w zakresie stężeń pyłu zawieszonego PM10, a są to strefy: miasto Kielce i powiat kielecki. Uznano jednak, że dla zakwalifikowania tych stref do programu ochrony powietrza niezbędne są dalsze badania, wykonywane metodą referencyjną przez okres kolejnego roku, dla potwierdzenia zasadności ostatecznego nadania strefie klasy zobowiązującej do opracowania programów ochrony powietrza. Taka możliwość występowała wyjątkowo przy sporządzaniu oceny za rok 2002, a delegacja do jej zastosowania, w ściśle określonych przypadkach, zawarta była w wytycznych resortu środowiska.
     Do stref o przekroczonych wartościach dopuszczalnych odnosi się obowiązek realizacji działań niezbędnych do sprowadzenia poziomu stężeń do wartości poniżej norm zwłaszcza, że marginesy tolerancji będą corocznie mniejsze, aż do ich likwidacji (w zakresie pyłu - w 2004 r.).