Prezentowana ocena poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacja stref jest trzecią z kolei oceną roczną wykonaną przy zastosowaniu nowych zasad i kryteriów określonych przepisami wprowadzonymi w życie w 2001 i 2002 roku. Pierwsza z ocen dotyczyła roku 2002, druga 2003, natomiast trzecia obejmuje rok 2004.

     Podstawowymi aktami prawnymi obowiązującymi aktualnie w Polsce w zakresie prowadzenia i rozpowszechniania oceny jakości powietrza są:
ü ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627
z późn. zmianami);
ü rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, poz. 796);
ü rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 87, poz. 798);
ü rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 listopada 2002r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. Nr 204, poz. 1727);

     Obowiązek wykonywania rocznej oceny jakości powietrza, wynika z art. 89 znowelizowanej ustawy - Prawo ochrony środowiska, który zobowiązuje Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska do dokonywania co roku oceny poziomu substancji w powietrzu w danej strefie, a następnie sporządzania klasyfikacji stref, w których poziom:
1) choćby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji,
2) choćby jednej substancji mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji,
3) substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego.


     Zakres prezentowanych zestawień oraz układ przedstawionych wyników oceny poziomów substancji w powietrzu i wyników klasyfikacji stref jest zgodny z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 26 listopada 2002r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. Nr 204, poz. 1727) i obejmuje, dla województwa świętokrzyskiego, wykazy wyszczególnione w załączniku nr 2 rozporządzenia o nazwie:
- Lista stref
- Wykaz stacji, z których wyniki wykorzystano w ocenie
- Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu dwutlenku siarki
- Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu tlenków azotu (NO2 i NOx)
- Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10
- Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu ołowiu
- Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu benzenu
- Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu tlenku węgla
- Klasyfikacja stref pod kątem dotrzymywania dopuszczalnego poziomu ozonu
- Klasyfikacja obszarów ochrony uzdrowiskowej
   pod kątem dotrzymywania poziomów dopuszczalnych (benzenu, dwutlenku azotu, dwutlenku siarki i ołowiu)
- Klasyfikacja obszarów parków narodowych
   pod kątem dotrzymywania poziomów dopuszczalnych (dwutlenku siarki i tlenków azotu).

Dodatkowo graficznie, na mapach, przedstawiono wyniki klasyfikacji ogólnej (łącznej) stref:

     Mapa 1. Klasyfikacja ogólna stref łącząca wyniki ocen wszystkich zanieczyszczeń dla kryterium ochrony zdrowia

     Mapa 2. Klasyfikacja ogólna stref łącząca wyniki ocen wszystkich zanieczyszczeń dla kryterium ochrony roślin

     Wynikiem rocznej oceny jakości powietrza jest sklasyfikowanie poszczególnych stref/powiatów w zakresie dającym wynik porównywalności występowania stężeń każdego z normowanych zanieczyszczeń do obowiązujących wartości kryterialnych. Klasyfikacji stref dokonano odrębnie pod względem kryteriów ustanowionych dla ochrony zdrowia i kryteriów wymaganych dla ochrony roślin.

W ocenie stosuje się następujące symbole klas:

     A - brak przekroczeń wartości dopuszczalnej
     B - brak przekroczeń wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji
     C - przekroczenie wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji


     W wyniku klasyfikacji ogólnej (łącznej) stref dokonanej za rok 2004 z uwzględnieniem kryterium ochrony zdrowia ludzi, 13 stref sklasyfikowano w klasie A, jako dotrzymujące kryterialne wartości stężeń zanieczyszczeń w powietrzu. Jedną strefę przyporządkowano do klasy B, wynikającej z przekroczeń stężeń pyłu zawieszonego PM10, a dotyczy to strefy obejmującej miasto Kielce.
     Żadna ze stref nie została zakwalifikowana do klasy C, jednoznacznej z zakwalifikowaniem do programu ochrony powietrza POP.

     W ocenie ogólnej (łącznej) stref, według kryterium ochrony roślin, wszystkie strefy sklasyfikowano w klasie A jako nieprzekraczające poziomu dopuszczalnego określonego dla wszystkich trzech normowanych zanieczyszczeń: dwutlenku siarki, tlenków azotu i ozonu.

     Ponieważ wartości kryterialne pyłu zawieszonego PM10, wytyczone jako wartość dopuszczalna powiększona o margines tolerancji, stopniowo, z każdym rokiem ulegały obniżeniu, aż do całkowitej likwidacji marginesu tolerancji w roku bieżącym, należy podjąć działania na rzecz ograniczenia zanieczyszczeń na terenie stref zakwalifikowanych do klasy B. Zapobiegnie to sytuacji, w której jedynym radykalnym środkiem będzie kosztowne
i skomplikowane przedsięwzięcie określane mianem Programu Ochrony Powietrza (POP),
o którym stanowi RMŚ w sprawie programów ochrony powietrza.

     W odniesieniu do wszystkich pozostałych stref, które ocenione zostały jako strefy odpowiadające klasie A, wymaganym działaniem jest utrzymywanie jakości powietrza na tym samym lub lepszym poziomie.

     W toku klasyfikacji stref wykazano potrzebę wzmocnienia systemu oceny jakości powietrza, czego wynikiem są postulowane badania, możliwe do wprowadzenia w pełnym zakresie w kilkuletnim przedziale czasowym.

     Szczegółowo roczna ocena jakości powietrza przedstawiona zostanie w raporcie pn. "Stan środowiska w województwie świętokrzyskim w roku 2004", przygotowywanym do upowszechnienia poprzez internet.