1. CELE, ZADANIA I STRUKTURA FUNKCJONALNA PMŚ

    Zgodnie z art. 25 ustawy - Prawo ochrony środowiska celem PMŚ jest wspomaganie działań na rzecz ochrony środowiska poprzez systematyczne informowanie organów administracji i społeczeństwa o:

1) jakości elementów przyrodniczych, dotrzymywaniu standardów jakości środowiska określonych przepisami oraz obszarach występowania przekroczeń tych standardów,
2) występujących zmianach jakości elementów przyrodniczych i przyczynach tych zmian, w tym powiązaniach przyczynowo-skutkowych występujących pomiędzy emisjami i stanem elementów przyrodniczych.

    Informacje wytworzone w ramach PMŚ wykorzystywane są przez jednostki administracji rządowej i samorządowej dla potrzeb operacyjnego zarządzania środowiskiem, a także do celów monitorowania skuteczności działań i strategicznego planowania w zakresie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju na wszystkich poziomach zarządzania.

    PMŚ zapewnia także dane podlegające udostępnianiu w myśl przepisów ustawy - Prawo ochrony środowiska, regulujących sprawy swobodnego dostępu do informacji.

    W odniesieniu do wszystkich rodzajów zadań cząstkowych, zarówno tych o charakterze pomiarowo/badawczo/analitycznym jak i informacyjnym, w PMŚ obowiązuje zasada cykliczności oraz zasada jednolitości metod (art. 26, ust. 2 ustawy - Prawo ochrony środowiska).

    Działalność państwowego monitoringu środowiska, z mocy art. 24 ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska, koordynują organy Inspekcji.

    Inspekcja Ochrony Środowiska, zgodnie z jej ustawowymi kompetencjami, prowadzi badania jakości środowiska i obserwacje jego stanu samodzielnie, bądź korzysta z wyników i obserwacji prowadzonych przez inne organy administracji rządowej oraz samorządowej, które są obowiązane do nieodpłatnego udostępniania danych o stanie środowiska, pozyskiwanych w wyniku wykonywania ich działalności, dla potrzeb państwowego monitoringu środowiska.

    Na poziomie województwa, zadania Inspekcji Ochrony Środowiska związane z państwowym monitoringiem środowiska wykonuje Wojewoda przy pomocy Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska. Jednocześnie Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska wykonuje w imieniu Wojewody zadania i kompetencje Inspekcji Ochrony Środowiska określone w ustawie o Inspekcji i przepisach odrębnych (art.3 ustawy z dnia 20.07.1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska).

    Państwowy monitoring środowiska jest systemem składającym się z trzech bloków: JAKOŚĆ ŚRODOWISKA, EMISJA, OCENY I PROGNOZY oraz z podsystemów wchodzących w skład dwóch pierwszych bloków.
    Podstawowym blokiem jest JAKOŚĆ ŚRODOWISKA, w ramach którego wytwarzane są dane pierwotne, dotyczące stanu poszczególnych elementów środowiska.
    W ramach bloku EMISJA gromadzeniu podlegają dane o ładunkach zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza, do wód lub ziemi, niezbędne do realizacji celów PMŚ.
    Dane gromadzone w bloku JAKOŚĆ ŚRODOWISKA oraz bloku EMISJA zasilają blok OCENY I PROGNOZY.