CZĘŚĆ VI. GLEBY

Zygmunt Kamiński

5. Właściwości agrochemiczne gleb

     Przeprowadzone przez Okręgową Stację Chemiczno-Rolniczą w Kielcach badania za okres 1999-2003 (4 letnie) wykazują utrzymywanie się stanu zakwaszenia gleb i zasobności w podstawowe składniki pokarmowe na zbliżonym poziomie do wyników z poprzednich okresów badań.
     Zakwaszenie gleb
     Odczyn (pH) gleby zależy od rodzaju skały macierzystej, składu granulometrycznego (zwięzłości) oraz zabiegów agrotechnicznych. Reguluje on pobieranie składników pokarmowych przez rośliny z gleby. Odczyn kwaśny hamuje pobieranie przyswajalnych składników z gleby, a równocześnie zwiększa dostępność metali ciężkich i pierwiastków szkodliwych.
     Z badań wynika, że na terenie woj. świętokrzyskiego przeważają gleby zakwaszone (52%), w tym o odczynie bardzo kwaśnym 28%, kwaśnym 24%, lekko kwaśnym 20%, obojętnym 15% i zasadowym 13%.
     Największy udział gleb bardzo kwaśnych i kwaśnych (pH do 5,5) występuje na terenach, gdzie przeważają gleby bardzo lekkie i lekkie (bielicowe). Najwięcej gleb zakwaszonych jest w powiatach: skarżyskim - 86%, koneckim - 80% i starachowickim - 71%, najmniej w powiatach: kazimierskim i pińczowskim po 24% oraz opatowskim - 41%.
     Udział gleb bardzo kwaśnych i kwaśnych w poszczególnych gminach województwa przedstawiono na rys. 46.
     W odniesieniu do potrzeb wapnowania wynikających z zakwaszenia gleb - wapnowania koniecznego wymaga 34%, potrzebnego 13%, wskazane 11%, a ograniczone i zbędne 42%.
     Wapnowanie jest jednym z głównych zabiegów agrotechnicznych, które ma wpływ na żyzność gleby i zwiększenie jej zdolności produkcyjnych. Jest również najbardziej efektywnym sposobem ograniczania istniejących i potencjalnych skutków zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi.
     Zawartość przyswajalnego fosforu, potasu i magnez
     Stan zasobności gleb w przyswajalne makroelementy jest w znacznym stopniu związany ze składem geochemicznym gleby, ale równocześnie jest wskaźnikiem poziomu produkcji roślinnej (m.in. wielkości nawożenia) - tabela 74.
     Znajomość zawartości tych składników w glebie jest podstawą do prowadzenia zrównoważonego nawożenia zgodnie z Kodeksem Dobrej Praktyki Rolniczej uwzględniającego optymalizację ekonomiczną i ekologiczną.
     Bardzo niską i niską zawartość fosforu wykazuje 57% badanych gleb. Najbardziej ubogie w fosfor są gleby w powiatach: staszowskim 75%, starachowickim 72% i koneckim 67%.
     Podobnie bardzo niska i niska zawartość potasu występuje na 58% badanych gleb. Najbardziej ubogie w potas są gleby w powiatach: skarżyskim71%, staszowskim 69% i koneckim 67%.
     Inaczej przedstawia się zasobność gleb w magnez, gdyż aż 80% gleb użytków rolnych wykazuje korzystną zawartość, a tylko 20% gleb zawartość bardzo niską i niską.
     Generalnie należy stwierdzić, że najmniej gleb zakwaszonych oraz zasobnych w składniki pokarmowe jest w południowej i wschodnio-południowej części województwa świętokrzyskiego. Udział zakwaszenia i niskiej zasobności w makroelementy gleb poszczególnych powiatów podano w tabeli 75.

<< poprzednia strona <<                  spis treści               >> następna strona >>