CZĘŚĆ VII. PRZYRODA

1.3.   Obszary chronionego krajobrazu

     Uzupełnieniem istniejących i wcześniej opisanych form ochrony przyrody w systemie wielkopowierzchniowym są obszary chronionego krajobrazu.
Na terenie województwa świętokrzyskiego wyznaczono granice dziesięciu OChK
     Konecko-Łopuszniański Obszar Chronionego Krajobrazu (K-ŁOChK) obejmuje północno-zachodnią część województwa świętokrzyskiego. Znajduje się na terenie gmin: Ruda Maleniecka, Radoszyce, Smyków i Stąporków oraz części gmin: Końskie, Słupia Konecka, Mniów, Bliżyn, Łopuszno, Piekoszów, Krasocin i Małogoszcz zajmując powierzchnię 98 575 ha. Graniczy od północy z Obszarem Chronionego Krajobrazu Lasy Przysusko-Szydłowieckie, położonym w znacznej części na terenie województwa mazowieckiego, a od zachodu bezpośrednio przylega do otuliny Przedborskiego Parku Krajobrazowego i graniczy z Pilczańsko-Radomszczańskim OChK na terenie województwa łódzkiego.
     Prawie 50% powierzchni terenu zajmują duże kompleksy leśne o charakterze naturalnym z wielogatunkowymi drzewostanami z przewagą jodły i sosny z domieszką dębu, świerka, buku i grabu (Lasy Koneckie, Lasy Radoszyckie). W północno-wschodniej i północnej części obszaru występują siedliska borowe. Na szczytach wydm i luźnych piaskach rosną suche sosnowe bory chrobotkowe. W dolinach rzek występują łęgi z jesionami i olszą. W południowej części obszaru lasy są bardziej rozczłonkowane i rozdzielone łąkami, wrzosowiskami i torfowiskami. Walory przyrodnicze tego obszaru podkreślają rezerwaty leśne w Ciechostowicach i Górze Dobrzeszowskiej oraz rezerwaty przyrody nieożywionej Piekiełko Szkuckie, Gagaty Sołtykowskie i Skałki Piekło pod Niekłaniem. W środkowej i południowej części OChK występują łąki wilgotne oraz duże obszary torfowisk niskich, a także przejściowych. Rosną tu m.in. wielosił błękitny, pełnik europejski, zawilec wielkokwiatowy, gęsiówka szorstkowłosista, pomocnik baldaszkowy, wawrzynek wilczełyko.
     Bogata jest fauna, reprezentowana przez zwierzęta łowne (dziki, sarny, jelenie). Wśród ptaków można spotkać bociana czarnego i łabędzia niemego.
     Zabytki kultury materialnej związane są głównie z obiektami Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Są to pozostałości po kopalnictwie i hutnictwie rud żelaza.
     Najważniejszą funkcją tego obszaru jest ochrona wód podziemnych i powierzchniowych, a także jego rola klimatotwórcza i aerosanitarna, szczególnie dla poprawy jakości powietrza atmosferycznego. Dobra sieć komunikacyjna oraz walory przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe mogą stać się podstawą do rozwoju turystyki na tym terenie.
     Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej (OChKDK) położony jest w północnej części województwa na terenie gmin: Brody Iłżeckie, Kunów, Bałtów, Bodzechów oraz w częściach gmin: Waśniów, Wąchock, Mirzec, Suchedniów, Skarżysko Kościelne. Zajmuje on powierzchnię 73 376 ha, granicząc od północy z województwem mazowieckim.
     Obszar ten posiada silnie zróżnicowaną i bogatą roślinność. Związane jest to z dużym urozmaiceniem podłoża skalnego, rzeźby, gleb, a także działalnością ludzką. Siedliska oligotroficzne występują na terenach piaszczysto-ilastych pokrytych osadami plejstoceńskimi. Są to świeże bory sosnowe i bory mieszane występujące w Lasach Iłżeckich. W tych lasach spotkać można rzadkie i prawnie chronione rośliny: wawrzynek główkowy, wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, len złocisty, aster gawędka. Osobliwością florystyczną są murawy i zarośla kserotermiczne ze stepową ostnicą Jana. Na lessowych glebach Wyżyny Sandomierskiej na prawym brzegu Kamiennej zachowały się fragmentarycznie żyzne grądowe lasy liściaste z rzadkimi i prawnie chronionymi roślinami takimi jak: tojad dzióbaty, tojad mołdawski, pluskwica europejska i dzwonecznik wonny. We fragmentach borów mieszanych i grądów, muraw i zarośli kserotermicznych występują rośliny prawnie chronione i rzadkie takie jak: powojnik prosty, oleśnik górski, obuwik pospolity, ostrożeń pannoński, naparstnica wielokwiatowa i inne. Dużą wartość przyrodniczą przedstawiają rezerwaty leśne Modrzewie, Ulów, Lisiny Bodzechowskie, Rosochacz. Interesująca flora naczyniowa występuje także na terenie rezerwatu leśnego i przyrody nieożywionej Krzemionki Opatowskie. Ciekawe formy skalne podlegają ochronie na terenie rezerwatów Skały pod Adamowem i Skały w Krynkach.
     Licznie na tym obszarze występują zabytki kultury klasy europejskiej, a nawet światowej. W rezerwacie archeologicznym Rydno udokumentowane są paleolityczne kopalnie czerwonych barwników hematytowych, zaś w uznanym za Narodowy Pomnik Historii rezerwacie w Krzemionkach Opatowskich znajdują się udostępnione do zwiedzania szyby podziemne neolitycznej kopalni krzemieni pasiastych. W dolinie Kamiennej, zachowały się także pozostałości zakładów metalurgicznych, zbudowanych w XIX w., okresie działalności na tym terenie St. Staszica i W. Druckiego-Lubeckiego.
     Najważniejszą ekologiczną funkcją obszaru jest ochrona wód podziemnych i powierzchniowych oraz odtworzenie i zachowanie przez dolinę rzeki Kamiennej funkcji korytarza ekologicznego. Powinien on spełniać ponadto rolę klimatotwórczą i aerosanitarną, w większych ośrodkach miejskich tego obszaru.
     Podkielecki Obszar Chronionego Krajobrazu (POChK) obejmuje tereny otaczające Kielce od północy i wschodu, położone głównie w zlewni rzeki Lubrzanki i częściowo także rzek Kamionki oraz Bobrzy. Znajduje się on na terenie gmin: Suchedniów, Zagnańsk, Piekoszów, Miedziana Góra, Górno, Daleszyce, Morawica na obszarze 25 557 ha.
     Flora tego obszaru jest silnie zróżnicowana. W Paśmie Klonowskim grupują się najcenniejsze zbiorowiska lasów liściastych, świeże bory sosnowe i bory mieszane z udziałem jodły. W obniżeniach Doliny Wilkowskiej na torfach występują charakterystyczne dla Gór Świętokrzyskich borealne świerczyny. Są to bory wilgotne i fragmenty lasów jesionowo-olszowych z licznymi gatunkami rzadkich i prawnie chronionych roślin górskich takich jak: omieg górski, kozłek bzowy, świerząbek orzęsiony. W południowej części obszaru w Grupie Otrocza i w Paśmie Brzechowskim występują zbiorowiska leśne - bory sosnowe i bory mieszane z udziałem jodły. Doliny prawie wszystkich rzek zachowały charakter mało zmienionych, cennych stref łąkowo-wodnych. Szczególnymi walorami geobotanicznymi, krajobrazowymi oraz kulturowymi wyróżnia się malowniczy przełom rzeki Lubrzanki w Mąchocicach. Dużą wartość przyrodniczą przedstawia rezerwat leśny Słopiec. Na terenie rezerwatu leśnego Sufraganiec chronione są fragmenty lasów, zaś w rezerwacie Barcza występują odsłonięcia piaskowców kwarcytowych dolnodewońskich z wkładkami tufitów wulkanicznych oraz fragment lasu jodłowego z gatunkami roślin rzadkich i prawnie chronionych.
     Podkielecki OChK nie posiada wielu cennych obiektów zabytkowych. Na uwagę zasługuje, objęta ochroną konserwatorską góra Radostowa oraz tzw. "Żeromszczyzna" w Ciekotach, związane z piewcą piękna Gór Świętokorzyskich - Stefanem Żeromskim. Na tym obszarze zachowały się dość licznie pozostałości drewnianej zabudowy wiejskiej, rzeźbione figury przydrożne oraz zabytkowe młyny wodne.
     Tereny te stanowią strefę buforową między aglomeracją kielecką, a chronionymi obszarami Świętokrzyskiego Parku Narodowego i parków krajobrazowych. Najważniejszą funkcją tego obszaru jest ochrona wód podziemnych w zbiorniku Kielce oraz w zbiorniku Gałęzicko-Bolechowicko-Borkowskim, z których m.in. czerpie wodę pitną miasto i aglomeracja Kielc. Niemniej ważna jest ochrona wód powierzchniowych rzek Lubrzanki, Warkocza, Czarnej Nidy i Belnianki.
     Włoszczowsko-Jędrzejowski Obszar Chronionego Krajobrazu (W-JOChK) położony jest w zachodniej i centralnej części województwa na pograniczu z województwem łódzkim. Zajmuje on powierzchnię 69 090 ha i obejmuje gminę Oksa oraz części gmin: Krasocin, Włoszczowa, Małogoszcz, Nagłowice, Sobków, Jędrzejów, Imielno i Kije.
     Flora W-JOChK jest zróżnicowana. W części północno-zachodniej w okolicach Kurzelowa i Włoszczowy na terenach zabagnionych i w bezodpływowych dolinach między wydmami rozwinął się kompleks torfowisk wysokich i przejściowych. Na obrzeżach występują olsy i bory bagienne. Na szczytach wydm rosną wilgotne i świeże chrobotkowe bory sosnowe z udziałem takich rzadkich i prawnie chronionych roślin jak: pomocnik baldaszkowaty, kokoryczka wonna, zawilec wielkokwiatowy, sasanka łąkowa i widłak goździsty. Miejsca bardziej wilgotne porastają wilgotne i bagienne bory. Osobliwością florystyczną jest tutaj stanowisko rzadkiej i chronionej paproci - długosza królewskiego.
W dolinie Białej Nidy szata roślinna jest równie bogata. Związane jest to z dużym zróżnicowaniem morfologicznym i edaficznym siedlisk. Żyzne i bogate florystycznie lasy liściaste łęgu jesionowo-olszowego, wilgotne grądy oraz bagienne i wilgotne zespoły borów sosnowych występują w dolinach rzek. W runie tych zbiorowisk spotkać można rośliny rzadkie i prawnie chronione takie jak: wawrzynek wilczełyko, zawilec jaskrowaty, kosaciec syberyjski, pełnik europejski, lepiężnik biały, ciemiężnica zielona, długosz królewski oraz lilia złotogłów. W rezerwacie florystycznym Gaj występuje stanowisko obuwika pospolitego. Charakterystycznym elementem szaty roślinnej są torfowiska wysokie na wododziałach oraz torfowiska niskie i przejściowe. Zbiorowiska leśne, torfowiskowe, wodne i szuwarowe oraz łąkowe stanowią całość o dużych wartościach wodoochronych i klimatycznych. Roślinność szuwarowo-bagienna, liczne stawy tworzą biotopy dla ptaków wodno-bagiennych.
W rezerwacie ornitologicznym Ługi występuje bocian czarny, żuraw, czapla, kaczki: czernica, głowienka, podgorzałka, bekas, kszyk, brodźce. Na tym terenie żyją ssaki takie jak: jeleń, sarna, lis, dzik.
     W Jędrzejowie znajduje się XIII - XVIII wieczny zespół opactwa cystersów, romańsko-gotycko-barokowy, główny ośrodek kultu Wincentego Kadłubka oraz Muzeum im. Przypkowskich ze wspaniałymi zbiorami gnomicznymi i astronomicznymi. Grodzisko i kurhany w Mokrsku świadczą o dawnym osadnictwie na tym obszarze. Liczne są także rezydencje i założenia dworsko-pałacowe.
     Najważniejszą funkcją obszaru jest ochrona wód zlewni rzek Pilicy i Nidy, jak też głównego zbiornika wód podziemnych "Niecka Miechowska". Spełnia on ponadto istotną funkcję klimatotwórczą dla centralnej części województwa świętokrzyskiego.
     Chmielnicko-Szydłowski Obszar Chronionego Krajobrazu (C-SOChK) położony jest w środkowej części województwa świętokrzyskiego, łączy się od zachodu z Włoszczowsko-Jędrzejowskim OChK, w okolicach Szydłowa z Jeleniowsko-Staszowskim OChK, zaś na południowym-wschodzie z Solecko-Pacanowskim OChK. Zajmuje powierzchnię 56 999 ha. Należący do niego teren leży w gminach Gnojno i Szydłów a częściowo także w gminach: Morawica, Pierzchnica, Kije, Chmielnik, Raków, Łagów, Busko Zdrój, Stopnica i Tuczępy.
     Jest to obszar o charakterze rolniczo-leśnym. W jego szacie roślinnej dominują lasy występujące zwarcie na większym terenie w rejonie między Włoszczowicami a Piotrkowicami, na zachód od Chmielnika i na południe od Drugni. Pod względem siedliskowym przeważają tu bory sosnowe i bory mieszane, sporadycznie występują fragmenty borów trzcinnikowych, olsów i łęgów. W okolicach Drugni na rędzinach jurajskich wykształcił się bogaty subkontynentalny bór mieszany, przechodzący miejscami w grąd wysoki i świetlistą dąbrowę. W rezerwacie Radomice na siedliskach grądu wysokiego występuje ponad 1200 cisów. Ważnym elementem szaty roślinnej są zbiorowiska nieleśne: głównie torfowiska z udziałem takich rzadkich roślin jak: przygiełka biała, sesleria błotna, turzyca Davalla, storczyki: kruszczyk błotny, storczyk szerokolistny. Na wychodniach skał węglanowych porastają murawy kserotermiczne znacznie jednak uboższe niż nad dolną Nidą.
     Liczne stawy i zbiornik Chańcza tworzą biotopy dla wielu gatunków ptaków wodno-bagiennych.
     Tradycje osadnicze na terenie C-SOChK sięgają czasów neolitycznych. Wśród zabytków ważną rolę o znaczeniu krajowym przedstawia gotycki układ urbanistyczny Szydłowa zamknięty murami warownymi oraz romańsko-barokowy kościół w Kijach. Zachowały się pozostałości budownictwa rezydencjonalnego oraz założenia dworsko-parkowe w Maleszowej, Śladkowie Małym, Piotrkowicach, Gnojnie i w Grabkach (unikatowy dawny harem).
     Obszar pełni ważne ekologiczne funkcje łącznikowe pomiędzy Zespołem Parków Krajobrazowych Gór Świętokrzyskich i Zespołem Parków Krajobrazowych Ponidzia. Jego pierwszoplanową funkcją jest ochrona wód powierzchniowych głównie rzeki Czarnej Staszowskiej wraz ze zbiornikiem wodnym Chańcza.
     Solecko-Pacanowski Obszar Chronionego Krajobrazu (S-POChK) obejmuje obszar 45 778 ha i położony jest w południowo-wschodniej części województwa świętokrzyskiego. Graniczy przez dolinę Wisły z województwem małopolskim. Na terenie województwa obejmuje następujące gminy: Oleśnica, Pacanów oraz części gmin: Stopnica, Solec Zdrój, Busko Zdrój i Nowy Korczyn.
     Na obszarze S-POChK dominują zbiorowiska nieleśne. W dolinach rzek i w okolicach Stopnicy, Solca występują zbiorowiska torfowiskowe, łąkowe z udziałem roślin halofilnych: komonicy skrzydlastostrąkowej, muchotrzewu solniskowego, koniczyny rozdętej. Lasy o charakterze zbliżonym do naturalnego rozwinęły się na siedliskach borów sosnowych, mieszanych w okolicach Tuczęp i Jastrzębca. Teren S-POChK porastają również zbiorowiska bagiennego boru trzcinkowego, subkontynentalnego boru świeżego i boru mieszanego, a także zarośla krzewiaste z tarniną i leszczyną. W części północno-zachodniej oraz na krańcach południowych spotkać można murawy kserotermiczne z dziewięćsiłem bezłodygowym, miłkiem wiosennym, rojnikiem pospolitym, wisienką stepową, ostnicą włosowatą.
     Brzegi licznych stawów i doliny rzeczne wchodzą w skład biocenoz łąkowo-bagiennych, które stanowią siedliska lęgowe dla licznego ptactwa, w tym prawnie chronionego i rzadkiego: bociana białego, czapli siwej, czajki, kurki wodnej i innych. Wśród ssaków na tym obszarze występuje rzęsorek rzeczny i wiele gatunków nietoperzy.
     Na terenie S-POChK znane są miejsca starego osadnictwa. W Stopnicy zachował się zabytkowy układ średniowieczny starego miasta wraz z pozostałościami zamku i gotyckim kościołem. Ciekawa jest XX-wieczna zabudowa uzdrowiska w Solcu Zdroju z parkiem krajobrazowym. Interesujące przykłady małomiasteczkowej zabudowy przedstawiają układy urbanistyczne Oleśnicy i Pacanowa. Drewnianą zabudowę wiejską możemy obserwować na terenie Zagorzan i Dobrowody. Przepiękny zespół pałacowo-parkowy znajduje się w Zborowie.
     Głównym kierunkiem działania na terenie Solecko-Pacanowskiego OChK jest ochrona wód powierzchniowych rzeki Wschodniej i walorów przyrodniczych doliny Wisły. Ważnym zadaniem jest również zabezpieczenie przed antropopresją wód leczniczych i terenów uzdrowiskowych Solca Zdroju i Buska Zdroju.
     Miechowsko-Działoszycki Obszar Chronionego Krajobrazu (M-DOChK) znajduje się w południowo-zachodniej części województwa świętokrzyskiego na obszarze 40 333 ha w obrębie części gmin: Słupia Jędrzejowska, Sędziszów, Wodzisław, Imielno, Michałów i Działoszyce, granicząc od południa z województwem małopolskim, zaś od zachodu z województwem śląskim.
     Szata roślinna na obszarze Miechowsko-Działoszyckiego OChK należy do najbardziej interesujących na terenie Niecki Nidziańskiej. Występują tu dobrze wykształcone kompleksy leśne w postaci zbiorowisk grądowych i świetlistej dąbrowy. Najpiękniejsze ich fragmenty podlegają ochronie w rezerwacie florystycznym Lubcza. Urozmaicona rzeźba terenu jest przyczyną dużej zmienności florystycznej. Występuje tu wiele gatunków rzadkich i prawnie chronionych roślin: lilia złotogłów, kokoryczka okółkowa, róża francuska, wawrzynek wilczełyko, tojad dzióbaty, tojad mołdawski, bluszcz pospolity, dzwonecznik wonny, pluskwica europejska, orlik pospolity, storczyki: kruszczyk szerokolistny, podkolan dwulistny, ciemiężyca zielona, miodunka miękkowłosa. Niemniej bogate florystycznie są bezleśne pagórki kredowe i wąwozy lessowe, na których rozwinęły się murawy kserotermiczne z rzadkimi i prawnie chronionymi roślinami. Ważną rolę biocenotyczną i gleboochronną odgrywają występujące na obrzeżach lasów i muraw kserotermicznych wielogatunkowe zarośla leszczynowe i tarninowe. Nieodłącznym elementem florystycznym tego obszaru są towarzyszące uprawom agrocenozy roślin.
     Obszar M-DOChK posiada również duże walory kulturowe. Liczne stanowiska archeologiczne z tzw. kurhanami małopolskimi występują w okolicach Brześcia, Dziemięrzyc, Moczydła i Sudołu. Kopiec z epoki brązu znajduje się w Szczotkowicach. Dwory obronne i grodziska znane są z Klimontowa i Krzelowa. Zachowały się także historyczne układy zabudowy miejskiej, zabytki architektury sakralnej, zespoły rezydencjonalne i dworsko-parkowe oraz nieliczne zespoły drewnianego budownictwa wiejskiego. Strategicznymi kierunkami ochrony i funkcjonowania tego obszaru jest przywrócenie czystości wód we wszystkich rzekach biorących tu początek. Ważna jest rola retencyjno-wodochronna i gleboochronna lasów występujących na wododziale Wisły i Nidy. Gospodarka leśna na tym obszarze powinna uwzględniać ochronę cennych zbiorowisk roślinnych.

     Koszycko-Opatowiecki Obszar Chronionego Krajobrazu (K-OOChK) o powierzchni 5950 ha zajmuje teren gminy Opatowiec (z wyjątkiem jednego sołectwa) granicząc wzdłuż Wisły z województwem małopolskim.
     Niewielkie fragmenty lasów mają wielką wartość przyrodniczą. Należą do nich bory mieszane z bogato rozwiniętym runem, w którym występują rzadkie i prawnie chronione gatunki roślinne m. in. jarzmianka większa, widłak goździsty, gruszyczka okrągłolista, wawrzynek wilczełyko i inne. Dominującą rolę odgrywają tu zbiorowiska nieleśne. Na obrzeżach lasów i na miedzach porastają zarośla krzewiaste z udziałem leszczyny i tarniny. Doliny rzek porastają wilgotne zbiorowiska łąkowe. W miejscach o zachowanych tradycyjnych formach uprawy pól występują fitocenozy chwastów, będące rzadkim elementem we florze Polski. Wśród gatunków roślin tu występujących na uwagę zasługują: jaskier polny, kurzyślad błękitny, czyściec roczny, rolnica polna, czechrzyca grzebieniowa, włóczydło polne, miłek letni, wilczomlecz drobny.
W Koszycko-Opatowieckim Obszarze Chronionego Krajobrazu zachowały się stare kurhany małopolskie znane z okolic Krzczonowa.
     Na tym obszarze ochronie podlegają walory przyrodnicze dolin rzecznych, pełniące rolę korytarzy i ciągów ekologicznych. Szczególną funkcję pełnić powinien korytarz Wisły łączący obszary o dużej różnorodności biocenotycznej.
     Jeleniowsko-Staszowski Obszar Chronionego Krajobrazu (J-SOChK) położony jest w środkowej części województwa świętokrzyskiego, łącząc się od zachodu w okolicach Szydłowa z Chmielnicko - Szydłowskim OChK. Znajduje się on na terenie gmin: Baćkowice, Bogoria, Iwaniska, Klimontów, Rytwiany i Staszów i zajmuje powierzchnię 28 469 ha.
     Obszar Chronionego Krajobrazu otuliny Jeleniowskiego Parku Krajobrazowego ma powierzchnię 10 591 ha. Na południowym odcinku wkracza w granice Doliny Kielecko - Łagowskiej, na północy obejmuje Dolinę Słupiańską, fragmenty Pasma Pokrzywiańskiego.
W granicach obszaru znajdują się głównie tereny rolnicze o urozmaiconej rzeźbie oraz górne i środkowe odcinki rzeki Pokrzywianki i Dobruchny, tworzące malowniczą, miejscami skalną dolinę. Nie ma tutaj większych aglomeracji miejskich.
     Obszar Chronionego Krajobrazu otuliny Sieradowickiego Parku Krajobrazowego ma powierzchnię 16 236 ha. Na obszarze tym występują głównie grunty użytkowane rolniczo, co jest konsekwencją przewagi osadnictwa wiejskiego. Elementem zwracającym szczególną uwagę na tym terenie są dobra kultury materialnej i cywilizacji w postaci wykopalisk archeologicznych, zabytków dawnego górnictwa i hutnictwa, zabytków architektury i sztuki oraz budownictwa ludowego. Obecność dawnego osadnictwa potwierdzają odkryte cmentarzyska z bogatym wyposażeniem grobów, w tym cmentarz neolityczny z okresu kultury ceramiki sznurowej czy też odkryty skarb denarów rzymskich. Stwierdzono również ślady osadnictwa okresu lateńskiego i wczesnośredniowiecznego. Występują liczne stanowiska dymarkowe.
     Obszar Chronionego Krajobrazu otuliny Cisowsko - Orłowińskiego Parku Krajobrazowego ma powierzchnie 23 748 ha. Podobnie jak na obszarze otuliny C-OPK tak i tutaj zachowało się wiele form antropogenicznych dokumentujących istnienie historycznego górnictwa rud metali, zwłaszcza w okolicach Daleszyc, Łagowa, Szczecna. Zachowały się również zespoły obiektów świadczące o bogactwie dziedzictwa kulturowego od czasów prahistorycznych. Cennym elementem są zabytkowe układy urbanistyczne Łagowa, Rakowa, Daleszyc i Dębna. Dużą atrakcją są zbiorniki wodne na rzece Belniance w Borkowie oraz na rzece Czarnej Staszowskiej w Chańczy.
     Obszar Chronionego Krajobrazu otuliny Suchedniowsko - Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego ma powierzchnię 25 681 ha. Na obszarze tym występują wyjątkowo liczne o unikalnym w skali kraju znaczeniu naukowym, kulturowym i krajoznawczym, zespoły zabytków techniki przemysłu metalurgicznego i urządzeń hydrotechnicznych, położone nad rzekami Bobrza, Kamionka i Łośna. Na terenach nieleśnych Obszaru szata roślinna reprezentowana jest przez zbiorowiska muraw i łąk, w tym m.in.: murawy kserotermiczne, murawy piaszczyste, żyzne łąki kośne, łąki turzycowe, łąki mokre, zbiorowiska ziołorośli. Cały obszar znaczony jest licznymi pomnikami, mogiłami i izbami pamięci upamiętniającymi walki o wyzwolenie narodowe.
     Obszary Chronionego Krajobrazu będące zarazem otulinami Nadnidziańskiego, Szanieckiego i Kozubowskiego Paku Krajobrazowego obejmują łącznie obszar o powierzchni 45 008 ha. Na przeważającej części terenu występują zbiorowiska łąkowe. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują zbiorowiska, o niespotykanym gdzie indziej w kraju, składzie gatunkowym z udziałem gatunków takich jak m.in. sesleria błotna, turzyca Davalla, komonica skrzydlastostrąkowa, wełnianka szerokolistna, storczyk krwisty oraz wiele innych gatunków. Na niezalesionych skłonach wzniesień wapiennych i gipsowych występuje reliktowa roślinność kserotermiczna. Inny typ muraw kserotermicznych występuje na rędzinach wapiennych i lessach. W środowiskach kserotermicznych spotykana jest bogata i ciekawa entomofauna z wieloma południowymi, ciepłolubnymi gatunkami owadów. Podobnie jak w samych Parkach interesujący jest świat ptaków. Obszar nie jest bogaty w lasy natomiast jest niezwykle interesujący kulturowo. Na czoło wysuwają się zabytki archeologiczne oraz zabytki architektury miejskiej i wiejskiej.


<< poprzednia strona <<                  spis treści               >> następna strona >>