CZĘŚĆ III. POWIETRZE

2.    Roczna ocena jakości powietrza

2.2. Główne źródła zanieczyszczeń

     Województwo świętokrzyskie zaliczane jest do czystych ekologicznie obszarów Polski. W regionie, mającym rozwinięty przemysł, znajduje się jednak kilkadziesiąt punktowych źródeł zanieczyszczeń o szczególnie znaczącej emisji dla bilansu wojewódzkiego. Spośród największych zakładów, 16 podmiotów emituje rocznie co najmniej 500 ton pyłów i gazów (nie licząc CO2).
     W emisji zanieczyszczeń takich jak: pyły, dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek węgla, pochodzących ze źródeł stacjonarnych, największy udział ma przemysł energetyczny, a w tym energetyka zawodowa oraz ciepłownictwo w gospodarce komunalnej i przemyśle. Z procesów spalania paliw pochodzi prawie 90% emisji dwutlenku siarki i 58% emisji pyłów. Na drugim miejscu wymienić należy przemysł cementowo-wapienniczy i materiałów budowlanych, odpowiedzialny za emisję 25% pyłów ogółem, 30% tlenków azotu i 78% tlenku węgla. Z przemysłu maszynowego i metalurgicznego pochodzi ok. 11% emisji pyłów.
     Rozkład przestrzenny emisji zanieczyszczeń na terenie województwa jest zróżnicowany i związany z rozmieszczeniem dużych zakładów oraz miast i ośrodków o funkcjach przemysłowych. Największa ilość emitowanych zanieczyszczeń pochodzi z powiatu staszowskiego.

     Największa koncentracja emisji zanieczyszczeń do powietrza występuje w powiecie staszowskim. Jak wynika ze sprawozdawczości Głównego Urzędu Statystycznego, ewidencjonującego dane z 67 podmiotów o największej emisji zanieczyszczeń do powietrza, w 2003r. z powiatu staszowskiego pochodziło ponad 81% emisji dwutlenku siarki, ponad 59% tlenków azotu i ponad 30% pyłów. W strefie tej zlokalizowany jest zakład o największym zakresie gospodarczego korzystania ze środowiska na terenie województwa świętokrzyskiego - Elektrownia Połaniec S.A. Grupa Electrabel. Zgrupowanie zakładów mających istotny udział w bilansie emisji występuje także w powiecie kieleckim, skąd pochodzi 39% emisji tlenku węgla i ponad 10% emisji pyłów. Zakłady powiatu ostrowieckiego emitują około 10% pyłów, a opatowskiego 11% tlenków azotu. W powiecie kieleckim najbardziej odpowiedzialnymi za emisję są głównie zakłady związane z przemysłem cementowo-wapienniczym, w powiecie ostrowieckim Miejska Energetyka Cieplna i "Zakłady Ostrowieckie Huta Ostrowiec" S. A., a w powiecie opatowskim "Grupa Ożarów" S.A. w Karsach.
     Analizując, na podstawie danych podawanych przez GUS, wielkość emisji w województwie świętokrzyskim na tle ościennych województw (rys. 25), należy dostrzec, że więcej pyłów emituje 5 na 6 otaczających go regionów. Mniej pyłów wprowadza do atmosfery tylko województwo podkarpackie. Więcej zanieczyszczeń gazowych emitują 4 ościenne regiony, a mniej tych zanieczyszczeń pochodzi tylko z województwa lubelskiego i podkarpackiego.
     Dane GUS charakteryzujące emisję w województwie na tle emisji w Polsce oraz wg powiatów zestawiono w tabelach: 39, 40, 41, 42 oraz zilustrowano na rys. 26.
     W województwie, w ostatnich latach, zrealizowano wiele zadań przeciwdziałających nadmiernemu zanieczyszczeniu oraz skutkujących poprawą jakości powietrza. Realizując priorytety polityki ekologicznej Wojewody, oparte na założeniach Polityki Ekologicznej Państwa oraz wykorzystując postęp w technologii produkcji i technice urządzeń redukujących zanieczyszczenia wykonano szereg proekologicznych przedsięwzięć. Do najważniejszych z nich zaliczyć należy: udoskonalenia procesów spalania prowadzące do zmniejszenia zużycia paliw, kompleksowe modernizacje zakładów przemysłowych i obiektów energetyki cieplnej wprowadzające efektywne i ekologiczne technologie, instalowanie wysokosprawnych urządzeń redukujących zanieczyszczenia w zakładach istniejących i projektowanych, budowę kolejnych odcinków miejskiej sieci cieplnej i systematyczne podłączanie do niej obiektów, a tym samym likwidację przestarzałych kotłowni lokalnych, wprowadzanie na stacjach paliw hermetyzacji procesu obrotu paliwami lub urządzeń redukujących zanieczyszczenia, hermetyzacji urządzeń oraz systemów wytwarzania i spedycji produktów, wymianę ciepłociągów rozprowadzających energię na nowoczesne, o skuteczniejszej izolacji cieplnej, a także coraz powszechniejsze stosowanie katalizatorów w środkach transportu oraz benzyn bezołowiowych.
     W największym zakładzie energetyki zawodowej, stanowiącym zarazem największe źródło emisji zanieczyszczeń do powietrza, jakim jest Elektrownia Połaniec Spółka Akcyjna - Grupa Electrabel w Połańcu, stosowane jest odsiarczanie spalin na czterech blokach energetycznych. Realizowany jest tam również system ciągłych pomiarów emisji zanieczyszczeń na poszczególnych emitorach.
     Zrealizowane zadania spowodowały, że nadal odnotowuje się znaczące postępy w ograniczeniu emisji zanieczyszczeń.

     Problemem, który pozostaje nadal aktualnym jest nieodzowna potrzeba dostosowania jakości powietrza wszystkich stref do standardów imisyjnych, wprowadzonych nowymi przepisami dostosowującymi wymagania do poziomów UE. Okazało się to trudne do wykonania natychmiast, co dotyczy w szczególności pyłu zawieszonego PM10, ale ustawodawca przewidział okresy dostosowawcze do poziomów kryterialnych, które określone zostały w przepisach jako terminy, w których obowiązywać będą marginesy tolerancji. W odniesieniu do stężeń pyłu zawieszonego PM10, marginesy tolerancji, o które powiększony jest poziom dopuszczalny, stanowią stopniowo zmniejszający się stopień normy i obowiązywać będą do końca 2004r.
     Innym celem wytyczonym w prawie UE i Polski w zakresie zarządzania jakością powietrza jest utrzymanie jakości powietrza na niezmienionym poziomie, lub dalsza jego poprawa tam gdzie poziomy kryterialne norm zanieczyszczenia nie są przekraczane, a to stanowi o potrzebie realizacji działań na rzecz ochrony powietrza.

     Do najważniejszych zatem wymaganych nadal zadań, warunkujących realizację założonych celów w zakresie ograniczenia zanieczyszczenia powietrza, należy:
- dalsze ograniczenie emisji z punktowych źródeł energetycznych i przemysłowych, co możliwe jest w wyniku modernizacji instalacji bądź nawet zmiany technologii prowadzących w konsekwencji do redukcji emisji w pożądanym stopniu,
- ograniczenie emisji niskiej z sektora bytowo-komunalnego, przede wszystkim poprzez dalszą racjonalizację gospodarki cieplnej i zwiększenie stopnia centralnego uciepłownienia miast, a także stosowanie w lokalnych kotłowniach paliw przyjaznych środowisku,
- ograniczenie skutków motoryzacji, co wymaga zmian w organizacji ruchu komunikacyjnego uwarunkowanych częstokroć potrzebą realizacji inwestycji związanych z budową ulic obwodowych, dróg szybkiego ruchu, czy też obwodnic,
- przestrzeganie zasad proekologicznej polityki lokalizacyjnej inwestycji.
     Skuteczność realizacji powyższych przedsięwzięć oceniona będzie w kolejnych, rocznych ocenach jakości powietrza.


     


<< poprzednia strona <<                  spis treści               >> następna strona >>