CZĘŚĆ V. ODPADY

Monika Cebulska, Maria Szrek

1.    Odpady pochodzenia przemysłowego

1.1. Odpady wytworzone

     Dane GUS
     Jednym ze źródeł informacji o odpadach jest Główny Urząd Statystyczny. Według danych GUS, 43 zakłady z terenu województwa świętokrzyskiego objęte sprawozdawczością, wytworzyły w 2003 roku 1403,8 tys. Mg odpadów przemysłowych, co stanowiło 1,2% całej masy odpadów w Polsce. Ze względu na ilość wytwarzanych odpadów województwo znalazło się na 12 miejscu w skali kraju, natomiast biorąc pod uwagę odzysk odpadów region świętokrzyski zajmuje 14 miejsce w Polsce. Odpady unieszkodliwione w ilości 586,1 tys. Mg stanowiły 2,7% wszystkich unieszkodliwionych odpadów w Polsce, z czego 62,9%
tj. 368,8 tys. Mg zostało zdeponowanych na składowiskach, a 37,1% w ilości 217,3 tys. Mg unieszkodliwiono innymi metodami (w tym termicznie i poprzez kompostowanie), przy czym 40,2 tys. Mg tymczasowo magazynowano na terenach zakładów z przeznaczeniem do wykorzystania lub unieszkodliwienia poza składowaniem. Do końca 2003 roku na stałych składowiskach zakładowych w województwie świętokrzyskim nagromadzono 23 802,9 tys. Mg odpadów tj. 1,3% wszystkich odpadów nagromadzonych w kraju. Pod względem ilości odpadów składowanych województwo świętokrzyskie zajmowało 10 miejsce w kraju, natomiast w zakresie unieszkodliwiania w inny sposób niż składowanie - 5 miejsce wśród 16 województw. Dane te zestawiono w tabeli 62.
     Jak wynika z danych GUS, w 2003r. przemysł regionu świętokrzyskiego wytworzył 17,8 tys. Mg odpadów więcej niż w 2002r., przy czym ich wykorzystanie sukcesywnie zmniejsza się z 69,3% w 1999r. do 55,4% w 2003r. Natomiast średnio w Polsce ma miejsce systematyczny wzrost ilości odpadów zagospodarowywanych z 72,9% w roku 1999 do 79,1% w 2003 roku. Podobnie jak w Polsce, w województwie świętokrzyskim, zauważa się coraz większe ilości odpadów unieszkodliwianych termicznie bądź kompostowanych (w woj. z 0,9% w 1999r. do 15,4% w 2003r). W roku 2003 o 1,6% w stosunku do 2002r. wzrosła w kraju ilość odpadów unieszkodliwionych z wyłączeniem składowania, a w województwie o 1,9%. Odpady przejściowo gromadzone, zarówno w województwie jak i w kraju, w 2003r. utrzymywały się na takim samym poziomie tj. 2,9% w stosunku do ilości wytworzonej, przy czym w kraju stanowiło to podobny procent jak w latach poprzednich, a w województwie jest to sukcesywny spadek ilości odpadów czasowo magazynowanych.
     Z odpadów ogółem wytworzonych w 2003r. unieszkodliwiono poprzez składowanie 26,3%, podczas gdy w roku 2002 ilość odpadów składowanych była mniejsza i stanowiła 23,3%. Dane w powyższym zakresie zestawiono w tabeli 63.
     Zestawienia sporządzone na podstawie danych GUS wskazują, że w ilości wytworzonych odpadów zdecydowanie przeważa grupa odpadów nieorganicznych, pochodzących z procesów termicznych - ok. 66,4% (932,4 tys. Mg). Odpady z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw stanowią około 84,4% ogólnej masy odpadów należących do tej grupy (łącznie 787,4 tys. Mg), a są to w przeważającej ilości (655,3 tys. Mg) mieszanki popiołowo-żużlowe, których najwięcej powstaje w Elektrowni w Połańcu. Do tej samej grupy odpadów należą też między innymi odpady z hutnictwa żelaza i stali (9,4% ogółu wytworzonych odpadów z grupy 10) oraz wytwarzane w mniejszych ilościach odpady z produkcji spoiw mineralnych (4,9%), z odlewnictwa żelaza (1,1%) i z produkcji wyrobów ceramiki budowlanej, szlachetnej i ogniotrwałej (0,2%).
     Dość znaczącą masę odpadów, 15,7% (tj.220,3 tys. Mg) w stosunku do wytworzonych ogółem w województwie, stanowią odpady z grupy 02, a w tym: z rolnictwa, sadownictwa i przetwórstwa żywności. Dominującymi w tej grupie są odpady z przemysłu cukrowniczego (172,6 tys. Mg) z trzech cukrowni: Krajowej Spółki Cukrowej S.A. w Toruniu Oddział "Cukrownia Częstocice" w Ostrowcu Świętokrzyskim, "Cukier Małopolski" S.A. w Kazimierzy Wielkiej, "Cukrownia Włostów" we Włostowie k/Opatowa. Trzecią grupą odpadów (9,9%) wytwarzanych według GUS w większej ilości są odpady (grupa 01) powstające przy poszukiwaniu i wydobyciu surowców mineralnych (138,8 tys. Mg), przy czym aż 97,4% (135,2 tys. Mg) to odpady z wydobywania kopalin innych niż rudy metali, a pozostałe 2,9% (3,6 tys. Mg) to odpady z fizycznej i chemicznej przeróbki surowców mineralnych. Duże ilości tych odpadów wytwarzają zakłady wydobywczo-przetwórcze skalnych surowców węglanowych zlokalizowane w rejonie tzw. "Białego Zagłębia".
     Pozostałe 8% to odpady zaliczane do innych grup.

     Dane WIOŚ
     Podstawowym źródłem informacji o odpadach, ich rodzajach, ilościach oraz sposobach postępowania z nimi są dane pozyskiwane i gromadzone przez WIOŚ przy wykorzystaniu systemu informatycznego SIGOP-W. Informacje pochodzące od 205 zarejestrowanych w bazie danych podmiotów gospodarczych oraz jednostek organizacyjnych pozwalają na analizę gospodarki odpadami pochodzenia przemysłowego.
     Na podstawie zebranych danych ustalono, że w roku 2003 wytworzono
1680,0 tys. Mg odpadów, które zagospodarowane zostały w następujący sposób: 1193,1 tys. Mg (71,0%) podlegało odzyskowi, 12,0 tys. Mg (0,7%) unieszkodliwiono, 141,1 tys. Mg (8,4%) złożono na składowiskach oraz 333,8 tys. Mg (19,9%) zmagazynowano na terenach zakładów z przeznaczeniem późniejszego ich wykorzystania lub unieszkodliwienia.
     Bilans odpadów w poszczególnych powiatach województwa jak również liczbę producentów tych odpadów przedstawiono w tabeli 64, natomiast procentowy udział wybranych powiatów do ogólnej ilości wytworzonych w 2003 roku odpadów przemysłowych na rys. 40.
     Najwięcej odpadów poprodukcyjnych powstało w zakładach i obiektach zlokalizowanych na terenie powiatów: staszowskiego (43,2%), ostrowieckiego (19,1%), kieleckiego (11,1%) oraz m. Kielc (9,4%). W tych powiatach przemysł wytworzył 82,8% ogólnej ilości odpadów, a tylko 17,2% pochodzi z pozostałych 10 powiatów województwa świętokrzyskiego.
     Do grupy największych wytwórców odpadów pochodzenia przemysłowego
w województwie świętokrzyskim należą:
ˇ Elektrownia Połaniec - Grupa Electrabel S.A. w Połańcu (43% ogółem wytworzonych odpadów w województwie),
ˇ Krajowa Spółka Cukrowa S.A. w Toruniu Oddział "Cukrownia Częstocice" w Ostrowcu Św. (7%),
ˇ Zakłady Ostrowieckie Huta Ostrowiec S.A. w Ostrowcu Św. (6%),
ˇ Kopalnia Wapienia "Morawica" S.A. w Morawicy k/Kielc (5%),
ˇ Cukier Małopolski S.A. w Kazimierzy Wlk. (3%),
ˇ Kieleckie Kopalnie Surowców Mineralnych w Kielcach (3%),
ˇ Cementownia "Nowiny" Sp. z o.o. w Sitkówce - Nowinach (3%).
     W ogólnej ilości 1680,0 tys. Mg wytworzonych w 2003r. odpadów poprodukcyjnych, największy udział (62,3%) mają odpady nieorganiczne z procesów termicznych (grupa 10). O tak dużej masie odpadów, należących do tej grupy, w przeważającej mierze decydują odpady z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw (47,3%), jak również żużle z procesów wytapiania (wielkopiecowe, stalownicze), odpady stałe z oczyszczania gazów odlotowych, zgorzelina walcownicza i inne odpady z hutnictwa żelaza i stali (łącznie 10,2%) oraz odpady z produkcji gipsu, wapna palonego i hydratyzowanego, wybrakowane wyroby pochodzące z produkcji spoiw mineralnych (razem 2,7%). Pozostałe 2,1%, to wytwarzane w mniejszych ilościach, odpady z odlewnictwa żelaza, z odlewnictwa metali nieżelaznych, z hutnictwa szkła, z produkcji wyrobów ceramiki budowlanej, szlachetnej i ogniotrwałej należące do tej grupy.
     Na drugim miejscu pod względem ilości (13,8%), znajdują się odpady z rolnictwa oraz przetwórstwa żywności (grupa 02), a przede wszystkim odpady z przemysłu cukrowniczego (9,8%) pochodzące z trzech cukrowni zlokalizowanych na terenie województwa. Pozostałe 4% stanowią odpady z rolnictwa, sadownictwa, przygotowania i przetwórstwa produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, odpady z przemysłu mleczarskiego i produkcji napojów alkoholowych i bezalkoholowych.
     Odpady powstające przy poszukiwaniu i wydobyciu surowców mineralnych (grupa 01), to około 9,8% łącznej ilości odpadów wytworzonych w województwie, z których 9,5% stanowią odpady z wydobywania kopalin, a odpady z fizycznej i chemicznej przeróbki surowców mineralnych oraz płuczki wiertnicze i inne odpady wiertnicze to pozostałe 0,3%.
     Zestawienie ilości odpadów wytworzonych w roku 2003, według poszczególnych grup, przedstawiono w tabeli 65, a procentowy udział grup odpadów w ogólnej ilości wytworzonych w 2003r. na rys. 41.
     W porównaniu do poprzedniego roku sprawozdawczego łączna ilość wytworzonych w 2003r. odpadów zwiększyła się o 21,8 tys. Mg. Na wzrost ilości wytworzonych odpadów miały wpływ znacznie większe ilości powstałych odpadów z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych (grupa 17) oraz odpadów z procesów termicznych (grupa 10).

<< poprzednia strona <<                  spis treści               >> następna strona >>