CZĘŚĆ VI. GLEBY

Zygmunt Kamiński

1. Ocena jakości gleb

     Uzyskiwanie wysokich i dobrych jakościowo plonów uzależnione jest od bardzo wielu czynników, a powodzenie w produkcji rolnej można uzyskać jedynie w wyniku dogłębnego poznania i umiejętnego wykorzystania zarówno praw przyrody, fizjologii roślin jak i środków do produkcji, a szczególnie właściwości i żyzności gleb.
     Gleba obok powietrza, wody i światła jest jednym z podstawowych elementów biosfery, a zarazem głównym czynnikiem warunkującym produkcję żywności. Charakteryzuje się ona określonymi właściwościami fizyczno-chemicznymi oraz biologicznymi, ukształtowanymi pod wpływem naturalnych i antropogenicznych czynników procesu glebotwórczego.
     Gleba jest żywym układem dynamicznym, a związki organiczne i mineralne znajdujące się w niej ulegają ciągłym przemianom, co prowadzi do ich zwiększenia lub do ubytków, aż do całkowitego zubożenia gleby.
     Do głównych czynników powodujących ubożenie i degradacje gleb należą:
ˇ wadliwy sposób użytkowania ziemi,
ˇ zakwaszenie lub alkalizacja,
ˇ zmniejszenie zawartości próchnicy,
ˇ nieprawidłowe zmianowanie roślin,
ˇ zmniejszenie zawartości podstawowych składników pokarmowych makro i mikroelementowych,
ˇ przesuszenie lub zbytnie nawodnienie,
ˇ zanieczyszczenie metalami ciężkimi,
ˇ erozja wodna i wietrzna.
     Degradacja gleby jest procesem znacznie łatwiejszym niż przywracanie jej naturalnych właściwości, dlatego wnikliwa obserwacja, a szczególnie badanie zmian jej właściwości fizyko-chemicznych są zagadnieniami o priorytetowym znaczeniu.
     Dla jakości gleb najistotniejsze są:
- skład mechaniczny (granulometryczny) gleby,
- odczyn (zakwaszenie),
- zasobność w makro i mikroelementy jako składniki pokarmowe roślin,
- zawartość substancji organicznej (próchnicy),
- zawartość pierwiastków toksycznych (metali ciężkich),
- właściwości biochemiczne i mikrobiologiczne.
     Znajomość zawartości w glebach zarówno składników (pierwiastków przyswajalnych) pokarmowych jak i metali ciężkich oraz ich zakwaszenia stała się za tym podstawowym wymogiem i koniecznym warunkiem utrzymania równowagi ekologicznej, prawidłowej produkcji roślinnej i zwierzęcej, uzyskiwania "zdrowej" żywności oraz utrzymania środowiska glebowego w stanie zabezpieczającym potrzeby ludzi i zwierząt.

<< poprzednia strona <<                  spis treści               >> następna strona >>