|
2. Monitoring wód powierzchniowych
2.4. Jakość wód zbiorników zaporowych
W roku 2001 badania zbiorników zaporowych w ramach monitoringu regionalnego zawężono do 4 największych, spośród 11 dotychczas monitorowanych.
W zbiornikach Brody, Cedzyna, Chańcza, Rejów przeprowadzono, wzorem lat ubiegłych, dwie serie badań: wiosną i jesienią.
Próby pobierano z warstwy powierzchniowej zbiorników w 4 punktach: przy dopływie, z lewego brzegu, z prawego brzegu i przy jazie.
Zakres analityczny badanych wód obejmował oznaczenia fizykochemiczne (odczyn, temperatura, tlen rozpuszczony, BZT5, ChZT-Mn, chlorki, substancje rozpuszczone, zawiesina, azot amonowy, azotyny, azotany, fosforany, fosfor ogólny) i bakteriologiczne (miano Coli).
Do tej pory nie ma obowiązującej odrębnej metody klasyfikacji wód zbiorników zaporowych. Uzyskane wyniki badań odniesiono do wartości normatywnych wskaźników zanieczyszczeń śródlądowych wód powierzchniowych zawartych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1991r. (Dz. U. nr 116, poz. 503).
Zbiorniki małej retencji objęte badaniami wykorzystywane są przede wszystkim do celów przeciwpowodziowych, rekreacyjnych i wędkarskich, w związku z tym jakość ich wód nie powinna przekraczać normatywów II klasy czystości.
Porównując badane wskaźniki do norm klas czystości dla wód powierzchniowych stwierdzono w 2001 roku II klasę - w zbiornikach Cedzyna i Chańcza. Wody zbiornika Rejów zakwalifikowano do III klasy czystości. Jakość wód zbiornika Brody nie odpowiadała normom żadnej z klas czystości, a ponadnormatywne stężenia odnotowano w przypadku azotynów i miana Coli.
Ocenę jakości wód zbiorników zaporowych badanych w latach 2000 i 2001 przedstawiono w tabeli 34.
Charakterystyka zbiorników objętych badaniami jakości wód w 2001 roku przedstawia się następująco:
BRODY. Zbiornik o pojemności 7,5 mln m3 i powierzchni 261 ha zlokalizowany został na 76,8 km rzeki Kamiennej jako wielofunkcyjny dla potrzeb Zakładów Górniczo-Metalowych w Zębcu. Wykorzystanie zbiornika do celów przemysłowych jest aktualnie małe, pełni natomiast funkcję rekreacyjną i przeciwpowodziową.
Wiosną jakość wód zbiornika nie odpowiadała normom pod względem fizyko-chemicznym i bakteriologicznym. O złej jakości wód zadecydowały tylko 2 wskaźniki: azotyny i miano Coli. Pozostałe oznaczane parametry osiągały klasy II i I.
W serii jesiennej nastąpiła poprawa stanu czystości wód do III klasy, o czym przesądziły również tylko azotyny i miano Coli.
Najwięcej zanieczyszczeń dopływa wraz z rzeką Kamienną, która w 2001 roku powyżej zbiornika prowadziła wody nie odpowiadające normom (ze względu na: azotyny, fosfor ogólny i miano Coli). Na stan czystości wód zbiornika mogą wpływać również spływy obszarowe z pobliskich pól, lasów, terenów zabudowanych.
CEDZYNA. Zbiornik zlokalizowany na 12,4 km rzeki Lubrzanki w pobliżu aglomeracji kieleckiej ma pojemność 1,55 mln m3, powierzchnię 64 ha i pełni funkcję rekreacyjną.
Jakość wód zbiornika w obydwu seriach badań (wiosną i jesienią 2001 roku) zakwalifikowano do II klasy czystości. Większość spośród badanych parametrów osiągała I klasę czystości.
Zbiornik zasila rzeka Lubrzanka, prowadząca w 2001 roku wody III klasy czystości, o czym zadecydowało miano Coli.
CHAŃCZA. Zbiornik o docelowej pojemności 24,5 mln m3 i powierzchni 290 ha zlokalizowany na 34,5 km rzeki Czarnej Staszowskiej budowany był głównie dla potrzeb Kopalni i Zakładów Chemicznych "Siarkopol" w Grzybowie. Obecnie z uwagi na ograniczenie produkcji wykorzystanie zbiornika do celów przemysłowych jest niewielkie, pełni on funkcję rekreacyjną i przeciwpowodziową.
W roku 2001 stężenia parametrów fizyko-chemicznych oraz bakteriologicznych nie wykraczały poza normy klas I - II.
Zbiornik zasila rzeka Czarna Staszowska (III klasa: zawiesina, azotyny i miano Coli) i uchodząca do niej tuż przed zbiornikiem Łagowica ( non - miano Coli, zawiesina).
Otoczony jest w większości lasami, a na niewielkich odcinkach sąsiaduje z terenami wiejskimi i ośrodkami wypoczynkowymi, które mogą przyczyniać się do pogorszenia stanu czystości wód zbiornika.
REJÓW. Zbiornik o pojemności 1,2 mln m3 i powierzchni 30 ha zaprojektowany został jako wielofunkcyjny.
W obydwu seriach badań jakość wód zbiornika została zakwalifikowana do III klasy czystości pod względem fizyko-chemicznym. Zadecydował o tym tylko jeden wskaźnik - azotyny. Pozostałe badane parametry odpowiadały normom I, a sporadycznie II klasy czystości. Bakteriologicznie (miano Coli) wody zbiornika oceniono jako II klasy czystości
Zbiornik zasila rzeka Kamionka, która w 2001 roku prowadziła wody nie odpowiadające normom (miano Coli).
Do zbiornika spływają również zanieczyszczenia z otaczających terenów leśnych, pól, ośrodków rekreacyjnych.
|
