| |
1. Odpady
1.1. Odpady wytworzone
Dane GUS
Jednym ze źródeł informacji o odpadach jest Główny Urząd Statystyczny. Według danych GUS, 34 zakłady z terenu województwa świętokrzyskiego objęte sprawozdawczością, wytworzyły w 2001 roku 1710,6 tys. Mg odpadów przemysłowych, co stanowiło 1,4% całej masy odpadów w Polsce. Ze względu na ilość wytwarzanych jak również wykorzystanych (1008,9 tys. Mg) odpadów województwo znalazło się na 12 miejscu w skali kraju. Odpady unieszkodliwione w ilości 645,7 tys. Mg stanowiły 2,7% wszystkich unieszkodliwionych odpadów Polsce, z czego 95,5% tj. 616,7 tys. Mg zostało zdeponowanych na składowiskach, a tylko 4,5% w ilości 29,0 tys. Mg unieszkodliwiono innymi metodami (w tym termicznie i poprzez kompostowanie). Pod względem ilości odpadów składowanych województwo świętokrzyskie zajmowało 8 miejsce w kraju, natomiast w zakresie unieszkodliwiania w inny sposób niż składowanie - 10 miejsce. Tymczasowo zmagazynowano 56,0 tys. Mg odpadów na terenach zakładów, w celu ich wykorzystania bądź unieszkodliwienia w późniejszym terminie.
Do końca 2001 roku na stałych składowiskach zakładowych w województwie świętokrzyskim nagromadzono 44 806,7 tys. Mg odpadów tj. 2,3% wszystkich odpadów nagromadzonych w kraju. Dane te zestawiono w tabeli 79.
Jak wynika z danych GUS, w 2001 r. przemysł regionu świętokrzyskiego wytworzył o ponad 200 tys. Mg odpadów mniej niż w 2000 r. przy czym ich wykorzystanie sukcesywnie zmniejsza się z 69,2% w 1998 r. do 59,0% w 2001 r. Średnio w Polsce natomiast ma miejsce systematyczny wzrost ilości odpadów zagospodarowywanych z 68,9% w roku 1998 do 78,2% w 2001 roku. Mniej również gromadzono odpadów na terenach zakładów z przeznaczeniem do zagospodarowania ich w późniejszym terminie. Około 15% w stosunku do 2000 r. wzrosła ilość odpadów unieszkodliwionych poprzez składowanie. Dane te zestawiono w tabeli 80.
Ze szczegółowych zestawień sporządzonych przez GUS wynika, że w ilości wytworzonych odpadów zdecydowanie przeważa grupa odpadów nieorganicznych, pochodzących z procesów termicznych - ok. 53,2% (909,4 tys. Mg). Odpady z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw stanowią około 86,3% ogólnej masy odpadów należących do tej grupy (łącznie 785,2 tys. Mg), a są to w przeważającej mierze (668,7 tys. Mg) mieszanki popiołowo-żużlowe, których najwięcej (639,9 tys. Mg) powstaje w Elektrowni w Połańcu. Do tej samej grupy odpadów należą też między innymi odpady
z hutnictwa żelaza i stali (10,6% ogółu wytworzonych odpadów z grupy 10) oraz wytwarzane w mniejszych ilościach odpady z odlewnictwa żelaza (1,3%), z produkcji wyrobów ceramiki budowlanej (0,2%) i z produkcji spoiw mineralnych (1,6%).
Znaczącą masę odpadów, 32,3% w stosunku do wytworzonych ogółem w województwie, stanowią odpady powstające przy poszukiwaniu i wydobyciu surowców mineralnych (553,2 tys. Mg), przy czym 21,1% to odpady z wydobywania minerałów (361,4 tys. Mg), a pozostałe 11,2% (191,8 tys. Mg) - odpady z fizycznej i chemicznej przeróbki surowców mineralnych. Duże ilości tych odpadów wytwarzają zakłady wydobywczo-przetwórcze skalnych surowców węglanowych zlokalizowane w rejonie tzw. "Białego Zagłębia".
Około 9,6% łącznej ilości odpadów wytworzonych stanowią według GUS odpady pochodzące z rolnictwa oraz przetwórstwa żywności (163,8 tys. Mg), a dominującymi w tej grupie są odpady z przemysłu cukrowniczego (145,2 tys. Mg) z trzech cukrowni: "Częstocice" w Ostrowcu Świętokrzyskim, "Łubna" w Kazimierzy Wielkiej, "Włostów" we Włostowie k/ Opatowa.
Pozostałe 4,9% to odpady zaliczane do innych grup.
Dane WIOŚ
Podstawowym źródłem informacji o odpadach innych niż komunalne, ich rodzajach, ilościach oraz sposobach postępowania z nimi są dane pozyskiwane i gromadzone przez WIOŚ przy wykorzystaniu systemu komputerowego SIGOP-W. Informacje zebrane od 216 zarejestrowanych w bazie podmiotów gospodarczych oraz jednostek organizacyjnych, porównywalne są z danymi GUS dla województwa świętokrzyskiego pochodzącymi od 34 największych producentów odpadów. Świadczyć to może o zasadniczym wpływie dużych zakładów przemysłowych na ilość powstających odpadów z tym jednak, że w bazie danych WIOŚ odmiennie niż w sprawozdaniach GUS potraktowano masy ziemne i skalne ZPW "Trzuskawica" nie zaliczając ich do odpadów w oparciu o art. 2 ust. 2 Ustawy o odpadach.
Zgodnie z informacjami zawartymi w bazie danych, w roku 2001 wytworzono 1718,7 tys. Mg odpadów, które zagospodarowane zostały w następujący sposób: 1042,8 tys. Mg podlegało wykorzystaniu, 43,5 tys. Mg unieszkodliwiono, 580,8 tys. Mg złożono na składowiskach oraz 51,6 tys. Mg tymczasowo zmagazynowano na terenach zakładów z przeznaczeniem późniejszego ich wykorzystania lub unieszkodliwienia.
Najwięcej odpadów poprodukcyjnych powstało w zakładach i obiektach zlokalizowanych na terenie powiatów: staszowskiego (43,1%), kieleckiego (17,6%), ostrowieckiego (12,9%) oraz m. Kielce (13,1%). W tych powiatach przemysł wytworzył 86,7% ogólnej ilości odpadów, a tylko 13,3% pochodzi z pozostałych 10 powiatów województwa świętokrzyskiego.
Bilans odpadów w poszczególnych powiatach województwa jak również liczbę producentów tych odpadów przedstawiono w tabeli 81, natomiast procentowy udział wybranych powiatów do ogólnej ilości wytworzonych w 2001 roku odpadów przemysłowych na rys. 64.
Do grupy największych wytwórców odpadów pochodzenia przemysłowego w województwie świętokrzyskim należą:
ˇ Elektrownia im. T. Kościuszki S.A. w Połańcu (43% ogółem wytworzonych odpadów w województwie),
ˇ Kopalnia Wapienia "Morawica" w Morawicy k/Kielc (12%),
ˇ Kieleckie Kopalnie Surowców Mineralnych w Kielcach (8%),
ˇ Huta "Ostrowiec" S.A. w Ostrowcu Św. (6%),
ˇ Cukrownia "Częstocice" S.A. w Ostrowcu Św (5%),
ˇ Lafarge Kruszywa Sp. z o.o. Kopalnia Dolomitu w Radkowicach k/Kielc (4%).
W ogólnej ilości 1 718,7 tys. Mg wytworzonych w 2001 r. odpadów poprodukcyjnych, największy udział (55,4%) mają odpady nieorganiczne z procesów termicznych (grupa 10). O tak dużej masie odpadów, należących do tej grupy, w przeważającej mierze decydują mieszanki popiołowo-żużlowe pochodzące z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw (46,9%), oraz żużle z procesów wytapiania (wielkopiecowe, stalownicze), pyły z oczyszczania gazów odlotowych, zużyte materiały ogniotrwałe i inne odpady z hutnictwa żelaza i stali (łącznie 5,6%). Pozostałe 2,9% to odpady z odlewnictwa żelaza, z hutnictwa szkła, z produkcji spoiw mineralnych i wyrobów ceramiki budowlanej należące do tej grupy, a wytwarzane w mniejszych ilościach.
Na drugim miejscu pod względem ilości (24,4%), podobnie jak na podstawie danych GUS, znajdują się odpady powstające przy poszukiwaniu i wydobyciu surowców mineralnych (grupa 01), a były to przede wszystkim odpady z wydobywania minerałów (24,2%) oraz odpady z fizycznej i chemicznej przeróbki surowców mineralnych (0,2%).
Odpady z rolnictwa oraz przetwórstwa żywności (grupa 02), to około 11,7% łącznej ilości odpadów wytworzonych, z których 8,5% stanowią odpady z przemysłu cukrowniczego pochodzące z trzech cukrowni zlokalizowanych na terenie województwa.
Zestawienie ilości odpadów wytworzonych w latach 2000-2001, według poszczególnych grup, przedstawiono w tabeli 82, a procentowy udział grup odpadów w ogólnej ilości wytworzonych w 2001 r. na rys. 65.
W porównaniu do poprzedniego roku sprawozdawczego łączna ilość wytworzonych w 2001 r. odpadów uległa zmniejszeniu o 310,9 tys. Mg Największy spadek ilości powstałych odpadów przypada na odpady z grup: 02 (o 106,6 tys. Mg), 10 (o 99,9 tys. Mg) i 01 (o 73,5 tys. Mg). Przyczyną jest między innymi zmniejszenie produkcji w cukrowniach zlokalizowanych na terenie województwa (odpady z grupy 02), coraz szersze stosowanie ekologicznych paliw i efektywniejsze procesy spalania (odpady z grupy 10), oraz zmiana kwalifikacji mas ziemnych i skalnych (odpady z grupy 01) pochodzących z ZPW "Trzuskawica" (zgodnie z art. 2 pkt 2 Ustawy o odpadach nie są one odpadami).
|
|
