CZĘŚĆ III. ZASOBY ORAZ STAN CZYSTOŚCI WÓD

1. Wykorzystanie zasobów wodnych województwa

1.1. Wody powierzchniowe

     Położone w lewostronnym dorzeczu rzeki Wisły, na pograniczu górnego i środkowego jej biegu, województwo świętokrzyskie obejmuje swym zasięgiem zlewnie rzek: Nidy, Kamiennej, Czarnej Staszowskiej, Koprzywianki, Opatówki, Kanału Strumień, prawobrzeżną część zlewni rzeki Pilicy, dolną część zlewni rzeki Nidzicy oraz cząstkowe zlewnie rzek: Iłżanki i Krępianki. 
     W tabeli 28.zestawiono średnie roczne przepływy w profilach wodowskazowych rzek z obszaru województwa świętokrzyskiego. 
     Zasoby wód powierzchniowych województwa świętokrzyskiego, wyrażone odpływem rocznym, wynoszą ca 1890 mln m3. Wody te, wobec braku dostatecznej możliwości ich retencjonowania, odpływają z naszego obszaru do rzeki Wisły. Ogólna szacunkowa ilość retencjonowanych wód na obszarze województwa wynosi około 67 mln m3. Są to wody gromadzone zarówno w zbiornikach wodnych, jak i w stawach rybnych. Ilość retencjonowanej wody na obszarze województwa stanowi około 3,6% ogólnych zasobów wód powierzchniowych. Niezmiernie ważnym więc zadaniem jest zwiększenie możliwości retencjonowania wód powierzchniowych poprzez budowę nowych zbiorników wodnych. 
     Według opracowanych programów małej retencji proponuje się na terenie województwa świętokrzyskiego budowę ok. 140 nowych zbiorników. Realizacja tych inwestycji przyczyni się do znacznego przyrostu objętości magazynowanej wody, co w efekcie spowoduje:
           - wzrost bezpieczeństwa przeciwpowodziowego,
           - podwyższenie poziomu wód gruntowych,
           - możliwość nawodnienia użytków rolnych w okresie suszy. 
     Realizacja programu małej retencji leży w gestii samorządów lokalnych, które mogą liczyć na pomoc finansową z NFOŚiGW oraz WFOŚiGW. Do najbardziej znaczących inwestycji z zakresu budownictwa wodnego na terenie województwa należy budowa zbiornika WIÓRY na rzece Świślinie, o poj. 35 mln m3. Jest to inwestycja o bardzo dużym znaczeniu dla regionu świętokrzyskiego z uwagi na przewidziane dla niej funkcje: przeciwpowodziową, retencyjną i rekreacyjną. 
     W czerwcu 2000 roku został zakończony remont jazu i zapory zbiornika Cedzyna na rzece Lubrzance i ponownie przystąpiono do jego eksploatacji. 
     Kontynuowana jest na terenie gminy Klimontów budowa zbiornika Szymanowice na rzece Koprzywiance o pow. 51,3 ha i poj. ok. 1 mln m3. 
     Na obszarze województwa jest 16 głównych ujęć wód powierzchniowych służących głównie celom przemysłowym. Do najważniejszych należą ujęcia na rzece Wiśle i Wschodniej dla potrzeb Elektrowni Połaniec, na Nidzicy i Małoszówce dla potrzeb Cukrowni Łubna, na Łososinie dla Cementowni Małogoszcz, na Kamiennej dla potrzeb Huty Ostrowiec i Obszaru Przemysłowego Zakładów Ostrowieckich. Najważniejsze ujęcia komunalne to Nowy Korczyn na rzece Nidzie oraz znajdujące się w trakcie realizacji ujęcie w Starym Korczynie również na rzece Nidzie. 
     Oprócz wyżej wymienionych ujęć istnieje wiele innych o mniejszym poborze, okresowo wykorzystywanych przez rolnictwo. Są to ujęcia z piętrzeń wód w rzekach, głównie dla stawów rybackich i do nawodnień użytków rolnych. W województwie, według posiadanych danych, istnieje 155 kompleksów stawów rybnych. Zlokalizowane one są głównie w zlewniach: Nidy, Pilicy, Czarnej Staszowskiej i Czarnej Koneckiej. 
     Wykorzystanie zasobów wód powierzchniowych zobrazowano na rys.23. 
     Pobór wody powierzchniowej, określony na podstawie oświadczeń złożonych do opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska, przedstawiono w tabeli 29. 
. 
     W zestawieniu tabelarycznym uwzględniono tylko ilość wody powierzchniowej zużytej bezpowrotnie do celów związanych z wytwarzaniem energii elektrycznej przez Elektrownię w Połańcu. Dane tabelaryczne zobrazowano w sposób graficzny na rys.24.