CZĘŚĆ VII. ZASOBY I FORMY OCHRONY PRZYRODY
1. Formy ochrony przyrody
Województwo świętokrzyskie charakteryzuje się wielką różnorodnością i bogactwem form ukształtowania powierzchni, budowy geologicznej, zróżnicowaniem struktury gleb, warunków klimatycznych, hydrologicznych, szaty roślinnej i świata zwierzęcego, a także dużą zasobnością licznych użytecznych kopalin i surowców mineralnych. Powyższe umożliwiło, w ścisłej współpracy ze środowiskami naukowymi, objęcie ochroną, zarówno indywidualną, jak też w systemie wielkopowierzchniowym znacznych obszarów oraz licznych jednostkowych, wartościowych tworów przyrody.
Formy ochrony przyrody wyszczególnione w ustawie z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz.U. nr 114, poz. 492, z późniejszymi zmianami) ustanawiane są stosownym rozporządzeniem wojewody lub (w przypadku form ochrony indywidualnej i obszarów chronionego krajobrazu) uchwałą rady gminy (z wyjątkiem parku narodowego).
Według stanu na dzień 31.12.2000r. w województwie świętokrzyskim funkcjonują:
p Świętokrzyski Park Narodowy;
p 9 parków krajobrazowych, w tym:
Zespół Parków Krajobrazowych Ponidzia, w skład którego wchodzą:
- Szaniecki Park Krajobrazowy,
- Nadnidziański Park Krajobrazowy,
- Kozubowski Park Krajobrazowy;
Zespół Parków Krajobrazowych Gór Świętokrzyskich, w skład którego wchodzą:
- Suchedniowsko-Oblęgorski Park Krajobrazowy,
- Sieradowicki Park Krajobrazowy,
- Cisowsko-Orłowiński Park Krajobrazowy,
- Jeleniowski Park Krajobrazowy
oraz
- Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy,
- Przedborski Park Krajobrazowy (część); -
67 rezerwatów przyrody (w 1999 r. - 66);
- 10 obszarów chronionego krajobrazu (w tym trzech część);
- 688 pomników przyrody (w 1999 r. - 675);
- 8 zespołów przyrodniczo-krajobrazowych (w 1999 r. - 7);
- 10 stanowisk dokumentacyjnych;
- 67 użytków ekologicznych.
Ogółem powierzchnia obszarów chronionych wynosi, wg danych GUS za 1999 r., 593 955 ha, co stanowi ok. 51% powierzchni ogólnej województwa i plasuje je na drugim miejscu pod tym względem w kraju.
