CZĘŚĆ I. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE 1. Ochrona przyrody
Suchedniowsko-Oblęgorski Park Krajobrazowy
położony jest na terenie gmin: Stąporków, Bliżyn, Suchedniów, Zagnańsk, Miedziana Góra, Mniów, Strawczyn, na północ od Kielc i na zachód od Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Zajmuje on powierzchnię 21 407 ha, a jego strefa ochronna - 25 681 ha.
Park został ustanowiony w celu ochrony unikatowych zasobów przyrodniczych Regionu Świętokrzyskiego oraz licznych obiektów Staropolskiego Okręgu Przemysłowego.
W części zachodniej Parku rozciąga się Pasmo Oblęgorskie z najwyższym wzniesieniem - Górą Sieniowską (444 m n.p.m.). Część wschodnia Parku, to duży, zwarty kompleks naturalnych lasów mieszanych Puszczy Świętokrzyskiej.
Klimat w części suchedniowskiej jest znacznie ostrzejszy niż w części oblęgorskiej. Średnia temperatura roczna wynosi + 6,8oC, a roczne opady przekraczają 600 mm. Park jest terenem źródliskowym Lubrzanki, Kamionki, Łośnej (Wiernej Rzeki) i Krasnej oraz wielu mniejszych dopływów Czarnej Koneckiej i Kamiennej.
W części suchedniowskiej Parku 93,2% powierzchni zajmują lasy, a grunty orne tylko 3,2%, zaś w części oblęgorskiej odpowiednio 59,7% i 29,9%. W strefie ochronnej przeważają grunty orne (72,3%) i użytki zielone (12,8%), a lasy zajmują jedynie około 10%.
Na obszarze parku można spotkać prawie wszystkie gatunki drzew i krzewów Niżu Polskiego. Drzewostany są przeważnie mieszane z sosną (52%) i jodłą (31%). Osobliwością Parku jest modrzew polski. Wielogatunkowe, różnowiekowe i prawie naturalne lasy dawnej Puszczy Świętokrzyskiej najlepiej reprezentują drzewostany znajdujące się w rezerwatach przyrody żywej Świnia Góra, Dalejów, Barania Góra. Poza tym na terenie Parku
(i otuliny) znajdują się rezerwaty przyrody nieożywionej: Kręgi Kamienne i Perzowa Góra.
Swoim bogactwem wyróżnia się runo leśne, w którym występuje 346 gatunków roślin naczyniowych, w tym 14 gatunków objętych całkowitą ochroną prawną i 6 objętych prawną ochroną częściową. Na uwagę zasługuje: liczydło górskie, arnika górska, omieg górski, czosnek niedźwiedzi. Zbocza wzniesień, silnie nasłonecznione, porastają murawy kserotermiczne, wśród których pięknem wyróżnia się dziewięćsił bezłodygowy, różanka właściwa, skalnica trójpalczasta, ciemiężyk białokwiatowy. Z występujących na tym terenie pomników przyrody najbardziej znany jest kilkusetletni, legendarny dąb szypułkowy "Bartek".
Lasy stanowią ostoję dla zwierzyny płowej. W świecie zwierząt na uwagę zasługują: łosie, jelenie i dziki oraz rzadko występujące borsuki, popielice, ryjówki. Awifauna reprezentowana jest przez ptaki: bociana czarnego, brodźca samotnego, cietrzewia i jarząbka, słonkę, puchacza. Z płazów zachowały się: rzekotka drzewna, miedzianka, salamandra
i traszki. W strumieniach żyje około 20 gatunków ryb. Na terenie Parku występują najokazalsze krajowe chrząszcze objęte ochroną całkowitą m.in. jelonek rogacz, kozioróg dębosz, oraz tęczniki.
Zachowały się trzy zabytkowe fragmenty parków podworskich w Ćmińsku, Wólce Kłuckiej oraz w Oblęgorku. Bogate zasoby przyrodnicze Parku, poza pozyskiwaniem drewna i amatorskim zbiorem grzybów są słabo wykorzystane. Dzięki stosunkowo małemu zanieczyszczeniu środowiska na okolicznych gruntach rolnych istnieją dogodne warunki dla rozwoju rolnictwa ekologicznego.
Na obszarze Parku występują unikatowe zespoły zabytków techniki związane
z górnictwem i metalurgią rud żelaza i miedzi. Do najciekawszych z nich należą m.in. ruiny zakładów wielkopiecowych w Samsonowie i Bobrzy oraz pojedyncze zabytki techniki dobrze zachowane w Kuźniakach. W Parku spotkać można jedno z najcenniejszych stanowisk archeologicznych, tj. prehistoryczny wał kultowy na Górze Grodowej. Z obiektów architektury sakralnej na uwagę zasługują kościoły i kapliczki przydrożne. Do najstarszych
i najpiękniejszych kościołów należą kościoły w Tumlinie, Zagnańsku, Chełmcach, Strawczynie i Suchedniowie. W Ćmińsku i Wólce Kłuckiej zachowały się małe dwory
z fragmentami założeń parkowych. Najbardziej znanym jest zespół krajobrazowo-parkowy
w sąsiedztwie pałacyku w Oblęgorku. Stare, zabytkowe chaty wiejskie spotkać można
w Zagnańsku, Bliżynie i Suchedniowie.
Jedną z zalet turystycznych Suchedniowsko-Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego jest łagodna, ale urozmaicona rzeźba terenu, która powoduje, że znajduje się tu dużo punktów widokowych. Przez obszar Parku przebiega sześć znakowanych szlaków turystycznych. Wytyczono również ścieżki dydaktyczne: przyrodniczo-geologiczną Hucisko - Perzowa Góra - Kuźniacka Góra - Kuźniaki, sozologiczną Zagnańsk - Bartków - Janaszów oraz przyrodnicze: Ścięgna - Zagnańsk, Miedziana Góra - Tumlin.
