CZĘŚĆ V. ZAGROŻENIE ŚRODOWISKA HAŁASEM 1. Podstawy prawne ochrony oraz
kryteria oceny klimatu akustycznego
Klimatem akustycznym nazywamy zespół zjawisk akustycznych
występujących na danym obszarze, w środowisku zewnętrznym
o różnym stopniu antropogenizacji, niezależnie od
źródeł, które je wywołują. Głównymi składnikami
hałasu środowiskowego są: hałas komunikacyjny (drogowy,
kolejowy, lotniczy) i hałas przemysłowy.
Ochrona środowiska przed hałasem i wibracjami polega
na zapobieganiu ich powstawaniu lub przenikaniu
do środowiska.
Dwa podstawowe akty prawne, ustawa o ochronie i
kształtowaniu środowiska z dnia 31 stycznia 1980
r. (tekst jednolity Dz. U. z 1994 r. Nr 49, poz.
196 z późniejszymi zmianami) oraz ustawa o zagospodarowaniu
przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 r. (Dz. U. z 1994
r. Nr 89, poz. 415, z późniejszymi zmianami) określają
wymogi jakie muszą zostać spełnione w celu właściwej
ochrony środowiska przed szkodliwym oddziaływaniem
hałasu i wibracji na środowisko oraz ustalają kryteria
zapewniające zachowanie odpowiednich warunków akustycznych
dla terenów i obiektów o określonych funkcjach.
Już na etapie planowania zagospodarowania przestrzennego,
w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy oraz w miejscowych planach
zagospodarowania wymagane jest zapewnienie potrzeb
ochrony środowiska przed hałasem. Zgodnie z art.
10 ust. 2 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym
do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
dołącza się prognozę skutków wpływu ustaleń planu
na środowisko przyrodnicze, sporządzoną przez biegłego
z listy Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych
i Leśnictwa.
W działalności projektowej zagadnieniem szczególnej
wagi jest prawidłowa lokalizacja budynków mieszkalnych
i innych obiektów chronionych w stosunku do źródeł
hałasu, w szczególności do tras komunikacyjnych.
Przebieg i rozwiązania tras komunikacyjnych powinny
zapewniać możliwie najmniejsze uciążliwości dla
środowiska (art. 52 ust. 1. ustawy o ochronie środowiska).
Na mocy wymienionej wyżej ustawy rada gminy może
uchwalać przepisy gminne, ustanawiające ograniczenia
w korzystaniu z urządzeń technicznych oraz środków
transportu i komunikacji, stwarzających uciążliwości
dla środowiska w zakresie hałasu i wibracji lub
ograniczenia czasu ich pracy (art. 52 ust.2).
Istotne postanowienia zawarte są także w art. 68
ust.6 ustawy o ochronie środowiska stanowiące, że
wojewoda - w stosunku do inwestycji szczególnie
szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi, a starosta
- w stosunku do inwestycji mogących pogorszyć stan
środowiska uzgadnia warunki zabudowy i zagospodarowania
terenu oraz projektu budowlanego na podstawie oceny
oddziaływania na środowisko sporządzanej na koszt
inwestora, a ponadto posiada uprawnienie (art. 70
ust.1) do nałożenia decyzją obowiązku sporządzenia
takiej oceny oddziaływania dla danej inwestycji
lub obiektu budowlanego.
Wymagania kierowane do inwestora, projektanta i
wykonawcy robót dotyczące właściwego projektowania,
wykonywania oraz użytkowania obiektów w sposób skutecznie
zapewniający ochronę środowiska przed hałasem określone
są zarówno w ustawie o ochronie środowiska (art.68,
ust.1 pkt.2) jak również w ustawie z dnia 7 lipca
1994 r. Prawo budowlane (art.5 ust.1. pkt. e).
Zapewnienie terenom i obiektom właściwych warunków
akustycznych wymaga zatem konsekwentnych działań
zarówno na etapie projektowania, zagospodarowania
terenów i właściwego, zgodnego z przeznaczeniem
kształtowania ich funkcji, jak również późniejszego
użytkowania tych terenów i obiektów z nimi związanych.
Służą temu oceny klimatu akustycznego sporządzane
w oparciu o wyniki przeprowadzanych w środowisku
zewnętrznym pomiarów natężenia dźwięku. Wskaźnikiem
do tego rodzaju ocen jest poziom równoważny (ekwiwalentny)
A hałasu LAeq, określany w decybelach. Jest to wartość
poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego
dźwięku, skorygowanego według charakterystyki częstotliwościowej
A, która w określonym przedziale czasu odniesienia
jest równa wartości średniej kwadratowej ciśnienia
akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie
w czasie. Wykaz przyjętych rozporządzeniem Ministra
Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
z dnia 13 maja 1998 r. (Dz. U. Nr 66, poz. 436 )
kryteriów poprawności klimatu akustycznego w środowisku
zewnętrznym zawiera tabela
64. Odrębnie, określone zostały także cyt. rozporządzeniem,
dopuszczalne poziomy hałasu powodowanego przez linie
elektroenergetyczne oraz starty, lądowania i przeloty
statków powietrznych (nie przytoczone w niniejszym
opracowaniu).