CZĘŚĆ IX. ZINTEGROWANY MONITORING ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO


1. Cele i zadania ZMŚP

Założenia programowe ZMŚP nawiązują do standardów europejskich [Manual 1993] i umożliwiają:
- poznanie mechanizmów przepływu energii i obiegu materii w wybranych typach geoekosystemów Polski,
- zebranie podstawowych informacji (jakościowych i ilościowych) o aktualnym stanie geoekosystemów,
- określenie rodzaju i charakteru zagrożeń geoekosystemów (wyznaczenie wartości progowych) oraz wskazanie dróg zapobiegania tym zagrożeniom,
- wskazanie tendencji rozwoju geoekosystemów (prognozy krótko i długoterminowe) oraz wskazanie sposobów ochrony i zachowania ich zasobów,
- opracowanie scenariuszy rozwoju geoekosystemów w warunkach zmieniającego się klimatu i nasilającej się w nich różnokierunkowej ingerencji człowieka,
- opracowanie i udostępnianie, na konkretne zamówienia, informacji o stanach geoekosystemów.

Realizowany program ZMŚP zatem rozpatruje środowisko przyrodnicze jako funkcjonujący system z jego georóżnorodnością i bioróżnorodnością, a uzyskiwane wyniki służą zachowaniu i ochronie naturalnej struktury krajobrazowej oraz ekorozwoju danego obszaru geograficznego.

Podstawowymi składnikami ZMŚP są Stacje Bazowe, które realizują programy pomiarowe w wybranych obszarach eksperymentalnych, tzw. Wzorcowych Systemach Ekologicznych. Obecnie na terenie Polski funkcjonuje 7 Stacji Bazowych (rys. 95). Każda z nich pod względem organizacyjnym związana jest z określoną instytucją macierzystą, natomiast w zakresie programowym podlega zarządzeniom Inspekcji Ochrony Środowiska.